Page 146 - Empowering pre-service teachers through inquiry - Lidewij van Katwijk

Nederlandse samenvatting
Inleiding
Anna: “Waarom er onderzoek in de opleiding zit? Ik denk dat je veel kritischer wordt door echt te denken van: ja, maar wat heb ik gedaan waardoor het goed ging, of waardoor iets niet goed ging? Of wat gebeurt er in de school waardoor iets wel of niet goed gaat? Ik denk dat je daardoor wel veel kritischer wordt.” Bram: ”Dat je niet zo maar stilstaat, dat je weet dat wat je er bij zoekt aan literatuur -heb ik ook het idee- dat je niet standaard zegt: oké, dit is het, en daar doe ik niks meer mee, zeg maar.” Catelijn: “En ook nieuwsgierig zijn, denk ik. Je wilt het weten. Je doet het niet omdat het moet, maar omdat je het echt wilt.”
Dit is één van de reacties van aanstaande leraren in een focusgroep over studentonderzoek op de pabo. Praktijkonderzoek is al haast niet meer weg te denken uit de hbo-opleiding voor leraar basisonderwijs. Het is sinds ongeveer tien jaar een verplicht onderdeel van het curriculum. Dit was een indirect gevolg van de Bolognaverklaring in 1999 over de harmonisering van het hoger onderwijs in Europa. Op basis van deze afspraken zijn de Dublin descriptoren opgesteld, die de internationale kwalificaties of eindtermen voor bachelor, master en doctoraal niveau weergeven. Hoewel hiermee niet vastgelegd was op welke manier opleidingen aan deze kwalificaties moesten voldoen, bleken vrijwel alle hbo-opleidingen deze kwalificaties te gaan uitwerken en toetsen door middel van een afstudeeronderzoek (Griffioen, 2014).
Hogescholen hadden geen sterke onderzoekstraditie en docenten op hbo- lerarenopleidingen hadden in beperkte mate ervaring met onderzoek, waardoor de implementatie van onderzoeksactiviteiten in het curriculum complex bleek te zijn en het onderzoeksonderwijs aan universiteiten als voorbeeld werd genomen. De meeste lerarenopleiders waren aangenomen vanwege hun onderwijskwaliteiten en ervaring. Een deel had zelf geen enkele ervaring met onderzoek doen, noch met het begeleiden van studentonderzoek, waardoor veel opleiders zich moesten en gingen professionaliseren op dit vlak (Geerdink et al., 2015). De aandacht voor onderzoek in het curriculum werd nog eens versterkt doordat bij de accreditatie van opleidingen voor leraar basisonderwijs in 2015 de focus op de kwaliteit van het afstudeerwerk lag. Pas na deze accreditatieronde verschoof de vraag van ‘Hoe moeten we onderzoek in ons curriculum implementeren?’ naar ‘Waarom moeten we onderzoek in ons curriculum implementeren? Krijgen we er betere leraren door?’.
Uit internationaal onderzoek blijkt dat studentonderzoek op leraren- opleidingen niet altijd een positieve connotatie heeft bij studenten en leraren,
144