Page 272 - POLITIEK OF MANAGEMENT?

Hoofdstuk 7
bedrijfsmatige (en zoals verderop zal worden benoemd juridische) voordelen van harmonisatie.
Evenzo is er spanning tussen het bedrijfsmatige en het juridische perspectief. Het belang van de rechtsstaat komt zelden aan de orde in discussies over bestuurlijke inrichting, of het nu gaat om herindeling, over intergemeentelijke samenwerking of anderszins. De Jong (1987) stelt dit wel aan de orde in een artikel over schaalverandering in de overheid. Hij zegt: “Naast de doelmatigheid zijn nog andere waarden van belang, onder andere die van rechtsstaat” (p. 88). Ook bij Tjeenk Willink vinden wij aandacht voor het juridische. In dezelfde lezing waarin hij waarschuwt voor de verbestuurlijking van de politiek, wijst hij ook op het belang van het recht:
Staatsrecht werd verdrongen door bestuursrecht; staatkunde door bestuurs- en bedrijfskunde. Een belangrijke handicap bij het bewaken van de constitutionele spelregels en het onderhouden van het besef dat het niet gaat om de Staat als bedrijf, maar om de staat van het recht; niet om de staat van het bestuur, maar om de Staat van de burger. (2013, p. 3.)
Wij zien ook dat naast het politieke ook het juridische dreigt te worden gemarginaliseerd door het bedrijfsmatige denken. Scheidend president van de Hoge Raad, Corstens zei in het televisieprogramma Buitenhof (zondag 26 oktober 2014) dat er grenzen moeten worden gesteld aan het aantal strafzaken waarbij wordt geschikt. Hij signaleert een tendens waarin het OM steeds vaker strafzaken schikt om lang slepende rechtszaken te voorkomen. Zo worden steeds meer zaken weggehouden bij de rechter. Corstens vindt het belangrijk dat zaken bij de rechter en dus in de openbaarheid worden behandeld. Dit illustreert hoe bedrijfsmatige overwegingen, het voorkomen van langdurige strafzaken die een beslag leggen op schaarse middelen, in toenemende mate winnen van rechtstatelijke overwegingen, namelijk belang van openbare behandeling. Volgens Zouridis (2009, p. 52) krijgen ook in de bestuurskunde de economische en bedrijfsmatige benadering steeds meer aandacht ten koste van het juridische. De bestuurswetenschap verschuift volgens hem van staatskunde naar managementwetenschap, al onderkent hij dat de verbinding tussen recht en bestuur nog wel vanuit het bestuursrecht wordt gethematiseerd. In onze casussen lijkt het met de mogelijke spanning tussen het bedrijfsmatige en juridische desalniettemin wel mee te vallen. Waar deels uit bedrijfsmatige overwegingen wordt geharmoniseerd betekent dit dat het recht op sociale
270