Page 234 - Effective healthcare cost containment policies Using the Netherlands as a case study - Niek W. Stadhouders

overgrote deel van de Nederlandse ziekenhuizen zijn stichtingen: private partijen die geen winst uitkeren aan aandeelhouders. Nederland kent momenteel ook een verbod op winstuitkering in de ziekenhuiszorg. Veel andere landen kennen meer variatie en hebben ziekenhuizen die in bezit zijn van de overheid of die winst uitkeren aan private eigenaren. In de Verenigde Staten is al veel onderzoek gedaan naar het effect van winstuitkering op de kwaliteit, doelmatigheid (kosten) en toegang tot zorg. Hierbij worden veelal wisselende effecten gevonden. Voor Europa is vooral het onderscheid tussen publiek en privaat eigenaarschap relevant, doordat veel zorgstelsels een relatief groot aandeel publieke ziekenhuizen kennen. Dit gaf aanleiding om een literatuurstudie te ondernemen naar verschillen tussen publieke en private ziekenhuizen binnen Europa op het gebied van kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid.
In totaal werden 45 studies uit Italië, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Griekenland, Oostenrijk, Spanje en Portugal geïncludeerd. Deze studies laten wisselende resultaten zien. Zes studies vinden geen verschil in doelmatigheid en efficiëntie tussen ziekenhuizen in publiek en privaat eigenaarschap, acht studies vinden dat de doelmatigheid in publieke ziekenhuizen hoger ligt, en twee studies vinden juist dat private ziekenhuizen hun middelen doelmatiger besteden. Ook op het gebied van kwaliteitsuitkomsten was geen duidelijke trend zichtbaar. In 18 studies bleken publieke ziekenhuizen toegankelijker voor patiënten met lage inkomens of patiënten met een hoge zorgzwaarte. Hier stond echter tegenover dat vijf van deze studies aantonen dat private ziekenhuizen op sommige aspecten van toegankelijkheid beter scoren, bijvoorbeeld door kortere wachtlijsten.
De grote verschillen in zorgstelsels binnen Europa, en de verschillende rollen van publieke en private ziekenhuizen in het zorgstelsel, kunnen een verklaring zijn voor de wisselende uitkomsten. De context kan mogelijk een grotere invloed hebben op de uitkomsten dan het eigenaarschap van het ziekenhuis. Enkele studies vinden wel aanwijzingen dat private ziekenhuizen sterker reageren op financiële prikkels. Mogelijk is een goedwerkende bekostigingssystematiek daarom belangrijker in stelsels met veel private ziekenhuizen. In zoverre de resultaten te extrapoleren zijn naar Nederland, zou de conclusie kunnen zijn dat andere factoren zoals bekostiging wellicht zwaarder wegen dan privaat eigenaarschap van ziekenhuizen in hun invloed op betaalbaarheid en doelmatigheid.
Dit proefschrift biedt verschillende aanknopingspunten om de zorguitgaven te beperken en de doelmatigheid mogelijk te verbeteren. Ten eerste wordt aanbevolen beleidsmaatregelen uit verschillende categorieën te combineren om weglekeffecten te beperken. De complexiteit van het zorgstelsel vraagt een veelzijdige en multidisciplinaire aanpak om de
226
Conclusie en beleidsaanbevelingen