Page 101 - Latent Defect or Excessive Price?Exploring Early Modern Legal Approach to Remedying Defects in Goods Exchanged for Money - Bruijn

EARLY MODERN CASTILIAN LAW
been introduced for the common good so that it is unacceptable that one of the parties suffers any loss. The price functions 'as if it were a two-scaled balance... Hence, it is a breach of justice and a mortal sin to increase or decrease the just price'.110 To conclude, Soto denies that parties to a sales contract can outwit each other beyond the latitude of the just price as something which goes against man's innate sense of justice.111 Molina has the same: outwitting is only allowed within the margins of the just price.112 Beyond that, the party who paid less or received more than the just price is liable to make restitution.113
For the forum externum, however, both theologians and civil law scholars in agreement with Aquinas accept that the reins should be loosened somewhat. Medina, Soto and Padilla y Meneses, Mercado, Molina and Oñate hold that positive law only sanctions a
quam valeat ultra seu citra dimidium iusti pretii, in multo, aut in parvo, ita ut pretium non sit intra latitudinem iusti pretii supra positam, regulariter est illicitus contractus et debet in consciencia vel rescindi vel ad aequalitatem reduci'.
110 Soto, De iustitia, to Aquinas IIaIIae, q. 77, a. 2, fo .196v: 'Est enim hoc genus contractuum in commune bonum, aequaleque commodum introductus. Quod autem sic institutum est, neutram partium gravare debet, sed ad iustitiae aequalitatem est conficiendum mensura autem ac velut bilancium trutina est pretium,... Ergo iustum pretium vel augere vel minuere, peccatum est iniustitiae atque subinde genere suo mortale'.
111 Soto, De iustitia, to ST 2.2, q. 77, a. 2, fo. 197: 'In caussa 2, §, idem Pomp., ff. de mino. Ubi habetur quod licet contrahentibus naturaliter se decipere. Cui simile concinit lex, item si pretio, ff. loca. Haud enim intelligitur infra latitudinem iusti pretii, quoniam illic nulla est deceptio. Intelligitur ergo citra medietatem iusti pretii... Est ergo quaestio utrum lex id permittat tanquam licitum?... Praeceptis naturalibus nulla humana lex derogare potest... servare autem iustitiam in commutationibus est praeceptum naturale, atque adeo divinum, quia praeceptio naturalis ab aeterna lege derivatur, ergo nulla humana lege potest abrogari. Et ideo Arist. 5. Ethico. docet totam virtutem iustitiae commutativae in hoc versari, ut aequalitatem inter personas constituat: nempe ut quantum a te accepi, tantum tibi reddam, neque tu ex me plus extorqueas, ergo recipere ultra latitudinem iusti pretii, manifeste repugnat nativae rationi iustitiae'.
112 Molina, De iustitia, vol. 2, disp. 350, no. 3, p. 235: 'licere naturaliter ementes et vendentes se circumvenire... ergo qui emendo aut vendendo egreditur latitudinem iusti pretii neque ad restitutionem tenetur'.
113 Molina, De iustia, vol. 2, disp. 352, no. 16, p. 242: 'Si vero inaequalitas oriatur quia vel acceptum fuit ultra pretium iustum rigorosum, vel datum est infra pium ac infimum, tunc reduci in foro conscientiae debet ad aequalitatem, solum usque ad limites iusti, atque etiam in exteriori, si transgressio fuit infra, aut ultra dimidium iusti pretii'.
89