Page 230 - Effective healthcare cost containment policies Using the Netherlands as a case study - Niek W. Stadhouders

specifieke beleidsmaatregelen lang niet altijd effectief zijn. Een mogelijke verklaring hiervoor is het optreden van weglekeffecten. Een combinatie van maatregelen gericht op het beperken van weglekeffecten zou daarom wel eens effectiever kunnen zijn dan het treffen van afzonderlijke beleidsmaatregelen.
Hoofdstuk 4 is gewijd aan de tweede deelvraag en betreft het marginale gezondheidseffect van veranderingen in ziekenhuisuitgaven. Een beperking van de ziekenhuisuitgaven kan ten koste gaan van de kwaliteit van zorg (een marginaal gezondheidseffect). Omgekeerd kan een toename van de ziekenhuisuitgaven extra gezondheid opleveren mits wordt geïnvesteerd in doelmatige zorg. Hoofdstuk 4 onderzoekt de relatie tussen een verandering aan de marge in ziekenhuisuitgaven en gezondheidsuitkomsten. Deze relatie is ook van belang bij de toelating van nieuwe geneesmiddelen en behandelingen in het ziekenhuisbudget. Door nieuwe dure geneesmiddelen is bijvoorbeeld minder geld beschikbaar voor andere ziekenhuiszorg. Zeker als de toegevoegde waarde van een nieuw geneesmiddel beperkt is, kan het beschikbare geld wellicht beter worden besteed aan andere ziekenhuisdiensten. Om de marginale waarde van reguliere ziekenhuisuitgaven te berekenen werden de declaratiedata van 2012 tot 2014 gekoppeld aan sterftedata en data over de kwaliteit van leven. Alle ziekenhuisuitgaven werden aan de hand van de declaraties onderverdeeld in 17.000 groepen op basis van leeftijd, geslacht en diagnose. Vervolgens werd van elke groep de sterfte en gemiddelde kwaliteit van leven verzameld, en tevens hoeveel gezonde levensjaren door sterfte en ziekte verloren zijn gegaan, uitgedrukt in Quality Adjusted Life Years (QALYs), het aantal levensjaren dat in goede gezondheid wordt doorgebracht. Met behulp van een fixed-effects translog-model werd het gemiddelde effect van een verandering in uitgaven in elke groep op de verandering in het aantal verloren gezonde levensjaren geschat. Door veranderingen van het aantal patiënten en gezondheidstrends mee te nemen werd gecorrigeerd voor de mogelijkheid dat zowel kosten als sterfte afnemen omdat de patiëntgroep gezonder wordt. Tevens werd gecorrigeerd voor de toename in uitgaven als gevolg van een hogere sterfte (correctie voor hoge kosten in het laatste levensjaar).
Het model resulteerde in een geschatte marginale waarde voor ziekenhuisuitgaven van €73,600 per QALY. Dit impliceert dat toelating van nieuwe geneesmiddelen of behandelingen die meer kosten om een QALY op te leveren niet de maximale gezondheidswinst opleveren. Deze uitkomsten hangen niet zozeer af van leeftijd: een extra euro levert ongeveer evenveel gezondheidswinst op bij ouderen als jonge patiënten. Per ziektecategorie werden wel verschillen gevonden. Zo werd de marginale waarde van extra uitgaven aan bloedziekten en zwangerschap- en perinatale zorg lager geschat dan de
222